Halı Nasıl Üretilir?

Temellerini Türklerin attığı, ardından dünyanın birçok bölgesinde yapılmaya başlanan halı dokuma sanatı, Türk kültürünün yansıtıcısı ve ayrılmaz bir parçasıdır.

Halı Materyalleri Nedir?

Halı & Kilim, Halılar yün, pamuk, keten ve ipek gibi doğal liflerden veya akrilik, naylon, polyester ve olefin lifleri gibi sentetik liflerden üretilebilir.

Yün halı modelleri ise en sağlıklı halıların başında gelir. Yün, naylon ve polyesterden üretilen halılar ipek halılara kıyasla çok daha ekonomiktir.

Dünyanın bilinen en eski halısı olan Pazırık Halısı da Türklere ait bir kurganda bulunmuş ve Türk düğümüyle dokunmuştur. Günümüzde de doğudan batıya, kuzeyden güneye Türkiye’nin farklı bölgelerinde ve şehirlerinde halı dokuma atölyeleri bulunur.

Bunların bir kısmı yerel kullanım için üretilirken bir kısmı da doğu motiflerine ilgi duyan batı ülkelerine ihraç edilir.

Tezgah ve makine halıları bir ihtiyaç olmanın yanı sıra şık tasarımlarıyla yaşam alanları için bir aksesuar görevi de görür

Halı normal kumaş dokusunun yüzeyinde ilme iplikleri ile zemin dokusunu kapatan hav yüzeyli dokulardır.

İlme iplikleri el yardımıyla çözgüler etrafında bağlantı oluşturularak elde edilmektedir.

Hav yüzeyini oluşturacak bu iplikler daha sonra kirkit adı verilen alet yardımı ile dokuya sıkıştırılarak halı yüzeyi oluşturulmaktadır.

El halıları tezgahta dokunmaktadır.

Tezgah ise alt kısmı yere oturtulan, üst kısmı oynayabilen ve çeşitli kısımları olan halı dokumak için kullanılan büyük bir kasnaktır.

Birbirine geçen kalın sırıklardan yapılmıştır.

Halı Dokumak İçin Gerekli Malzemeler Nelerdir?

Halı & Kilim, Hem dekorasyon hem de sıcak bir zemin için evlerin vazgeçilmezi olan halı, el ile çözgüler etrafında bağlantı oluşturan ipliklerin kirkit denilen bir aletle sıkıştırılmasıyla dokunur. El ile yapılan halılar için bir tezgaha ve yün ipliklere ihtiyaç duyulur.

Büyük sırıkların birbirine geçirilmesiyle oluşan bu tezgaha yukarıdan aşağıya olacak şekilde gergin yün ipler bağlanır. Çözgü adı verilen bu gergin ipler halının iskeletini oluşturur.

Çözgü ipliklerinin arasına paralel gelecek şekilde varagele adı verilen değnek düğüm atma işini kolaylaştırmak için iplikler arasına boşluk bırakır. Dokuma işleminin yapıldığı çözgü ipliklerinin arasından geçirilen ipliğe ise atkı denir.

Atkı ipliği geçirilip düğüm sırası tamamlandığında kirkit denilen sıkıştırma tarağı ile düğüm sırası aşağı itilerek sıkıştırılır. Bu sistem ile halı dokuma gerçekleşir.

Dokumayı gerçekleştirirken üzerine işlenen motifler ise bu işlemi bir sanata dönüştürür. Her yöre kendine has motifleri ile kültürünü ve ruhunu yansıtır.

Makine Tipi Dokuma Halı İmalatı

Halı Üretimi: Yeni nesil teknolojilere ayak uyduran halı üretimi de makineler ile yapılır.

El halılarından farklı olarak makine tipi halılarda daha düz durması için jüt, keten, pamuk gibi dolgu iplikler kullanılır. Bunun yanı sıra ilmekler düğüm yerine atkı iplikleri arasına U ve V biçiminde sıkıştırılan iplik parçalarından oluşur.

Modern teknolojiye uygun olarak üretimlerine devam eden makine tipi dokuma halılar çağın trendlerine uyumlu tasarımlarda halılar üretilir. Kumaş yapısına ve ilmeklerin şekillerine göre kendi içerisinde gruplara ayrılan makine tipi halılardan en yaygın olanı wilton adı verilen halılardır.

Bıçaklı teller ile dokunan wilton tipi halılarda, kesikli ya da kesiksiz ilmeklerde ve sık halılar üretilir. Makine tipi halı üretiminde makineler el halısının dokuma yöntemlerini taklit ederek bu halıların dokusunu daha kısa sürede, daha az maliyetle elde eder.